Arıların Tozlaşmadaki Rolü

arıcılık malzemeleri 

   Minik canlı arılar genellikle arıcılık malzemelerinden olan kovanlardaki kolonilerin yakınlarından polen toplamaktadırlar.  Kovan ile polen arasındaki mesafe arttıkça toplayıcı arıların sayısı da azalır. Bundan dolayı kolonilerin meyve bahçesine yerleştirilme düzeni ve meyve ağaçlarının dikim düzeni, arıların bu mahsul üzerindeki dağılımını tayin eder. En ideali ise kolonileri bahçe içerisine teker teker dağıtmaktır ancak bu iş zordur. Dört ya da beşli gruplar halinde dağıtım yapılabilir. Büyük gruplar halinde dağıtım yapmaktan sakınılmalıdır.

Polen toplayan arılar, nektar toplayan arılardan daha iyi bir döllenme yaptıkları için polen toplayan arıların sayısı arttırılmalıdır. Toplanan polen, yetişmekte olan yavrunun beslenmesi için gerekli olup miktarı da kovandaki yavru miktarı ile ilişkilidir. Yabancı tozlaşan birçok bitkide çiçeklerin tozlaşmasında arıların etkili olduğu durumu 1793 yılında Spengel tarafından ortaya konulmuştur. Daha sonraları Darvin, yabancı döllenmenin yararlı olduğunu, meydana gelen fertlerin kötü şartlara daha dayanıklı ve verimlerinin de yüksek olduğunu saptamıştır. Fakat arılardan tozlayıcı yani polinatör olarak yararlanma ve bu konuların bilimsel bir biçimde ele alınması 2. Dünya Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiştir.

Bitkilerin tozlaşmasında arıların etkinliklerini inceleyen Nye ve Mackenson, doksan bitki türünün arı polinasyonuna gerek duyduklarını ortaya çıkarmışlardır. Crane ise arıların polinatör böceklerin %90 ya da daha büyük bir bölümünü teşkil ettiklerini, bal arılarının bu bakımdan sağladıkları yararların ürettikleri bal ve mum değerinin yirmi katı kadar olduğunu belirtmektedir.